Działanie i budowa szlifierki kątowej

Szlifierka kątowa jest jednym z najpopularniejszych narzędzi warsztatowych oraz budowlanych. Korzystają z niej tak zawodowcy, jak i amatorzy. Jeśli ktoś jednak nie miał jeszcze do czynienia z tym urządzeniem lub chciałby pogłębić wiedzę na jego temat, przygotowaliśmy artykuł o budowie i działaniu szlifierki kątowej. Warto się z nim zapoznać.

Szlifierka kątowa może mieć wiele zastosowań w zależności od wybranej tarczy.

 Budowa szlifierki kątowej

Wyróżniamy trzy rodzaje kątówek ze względu na rodzaj zasilania: pneumatyczne, sieciowe i akumulatorowe. W budowie tych urządzeń znajdziemy zarówno podobieństwa, jak i różnice. Sercem każdej szlifierki jest silnik umieszczony wzdłużnie w podłużnej obudowie, która służy też jako główny uchwyt. Zazwyczaj korpus ma kształt zapewniający wygodne trzymanie oraz szereg otworów wentylacyjnych do chłodzenia silnika. Wirnik umieszcza się na osi osadzonej na wytrzymałych łożyskach osadzonych z obu stron silnika, co minimalizuje wibracje. Tradycyjnie w modelach elektrycznych powszechnie montuje się silniki szczotkowe/komutatorowe, ale w ostatnich latach coraz częściej stosuje się też niezwykle wydajne silniki bezszczotkowe, które zapewniają świetne osiągi. W przypadku modeli pneumatycznych obroty generuje silnik łopatkowy.

Aby moc dotarła do tarczy (lub innego osprzętu), stosowana jest przekładnia kątowa umieszczona w sztywnej, aluminiowej głowicy. Zębatka atakująca umieszczona na osi silnika przekazuje obroty na kilkukrotnie większą zębatkę odbierającą umieszczoną pod kątem 90 stopni. Ta z kolei połączona jest z wrzecionem, do którego mocuje się tarczę, zazwyczaj na standardowy gwint M14.

Całość uzupełnia osłona tarczy kierująca iskry na bok, a przede wszystkim chroniąca użytkownika w wypadku pęknięcia tarczy. Niestety bardzo wiele osób bagatelizuje zagrożenie i demontuje osłonę – zdecydowanie to odradzamy. Do precyzyjnych zadań przydaje się też dodatkowa rękojeść przykręcana do głowicy. W przypadku modeli bezprzewodowych dochodzi jeszcze akumulator, który zapewnia zasilanie, natomiast pneumatyczne wersje wyróżnia przewód ciśnieniowy prowadzący do kompresora. Sieciowe zaś łatwo poznać po przewodzie zasilającym.

Jak widać, budowa szlifierki kątowej nie jest przesadnie skomplikowana, ale biorąc pod uwagę wysokie obroty i obciążenia, wszystkie elementy muszą być idealnie spasowane i wykonane z wytrzymałych materiałów.

 Na czym polega działanie szlifierki kątowej?

Narzędzie to pozwala przekształcić energię elektryczną w wysokie (nawet kilkanaście tysięcy na minutę) obroty, które wprawiają w ruch osprzęt zamocowany na wrzecionie szlifierki. Wystarczy podłączyć urządzenie do źródła zasilania i przesunąć/nacisnąć włącznik. Niektóre modele wyposażone są też w regulator obrotów znacznie zwiększający możliwości – można dopasować prędkość do wykonywanej obróbki. Budowa szlifierki opisana w poprzednim akapicie pozwala na przekazanie dużej mocy na tarczę (najpopularniejsze rozmiary to 115, 125 i 230 mm), a jednocześnie pewne jej kontrolowanie. Zgodnie z nazwą jest to idealne narzędzie do szlifowania. Zapewnia dobrą widoczność, jest stabilne, a ręka znajduje się stosunkowo blisko wrzeciona, dzięki czemu łatwo „wyczuć” materiał i nie występuje efekt dźwigni. Bez problemu można wykonywać nawet precyzyjne ruchy i obrabiać drewno, metal czy beton. Z tych samych powodów idealnie nadaje się do cięcia. Wymaga to jednak większej wprawy.

Dzięki swojemu uniwersalnemu działaniu szlifierka kątowa znajduje zastosowanie w wielu branżach.

 Ile prądu zużywa szlifierka kątowa?

Zużycie prądu przez szlifierkę kątową zależy od jej mocy oraz obciążenia. Silniki mają zazwyczaj od 600 do 3000 W.  Przy intensywnym użytkowaniu przekłada się to na kilka- kilkanaście kilowatogodzin dziennie. Może to znacznie wpłynąć na rachunki za energię elektryczną. Osobną kwestią jest natężenie. Najmocniejsze modele pobierają około 8A, ale przy rozruchu, przede wszystkim tych bez funkcji płynnego startu, wartość ta może być większa. Efekt? Łatwo o „wyskoczenie” bezpiecznika, szczególnie w starszych instalacjach. Na szczęście przy popularnych mniejszych szlifierkach zdarza się to rzadko.

 Szlifierka kątowa nie działa – przyczyny

Większość problemów jest związana z elektryką lub przeciążeniem. Na szczęście zazwyczaj nie są trudne do naprawy. Poniżej prezentujemy przykładowe awarie szlifierki.

 Uszkodzony włącznik

Szczególnie w tańszych modelach użytkowanych intensywnie zdarza się, że zwyczajnie się wyrabia lub jego styki się odginają. Wystarczy wymienić element na nowy, czasem nawet da się go szybko naprawić, prostując odkształcone elementy.

 Problem z zasilaniem

Chyba najpopularniejszym problemem jest uszkodzony przewód. Warto sprawdzić, czy nie jest gdzieś pęknięty lub przygnieciony, o co w warsztacie lub na budowie nietrudno. W przypadku szlifierek bezprzewodowych najlepiej przetestować narzędzie z innym akumulatorem, polecamy też sprawdzić styki. Zdarza się, że wystarczy je wyczyścić.

 Awaria silnika

Przegrzanie lub zwarcie potrafią uszkodzić silnik – jeśli chodzi nierówno i szarpie, należy niezwłocznie sprawdzić jego stan. Typową przyczyną jest też zużycie szczotek węglowych, oczywiście tylko w wypadku silników szczotkowych/komutatorowych. Szczotki są tanie i łatwo można je samodzielnie wymienić, przywracając sprawność szlifierce. Objawem problemów z silnikiem jest też grzanie się narzędzia. Jeśli czujesz, że temperatura obudowy wzrasta, natychmiast przerwij pracę. Dlaczego szlifierka kątowa się grzeje? Powodem jest zbyt duże obciążenie, na przykład cięcie zbyt twardego/grubego materiału lub za mocne dociskanie urządzenia podczas szlifowania.

 Zniszczona przekładnia

Uszkodzenia mechaniczne zdarzają się dość rzadko. Niemniej jeśli silnik pracuje bez zarzutu, ale tarcza się nie kręci lub wiruje nierówno, to najpewniej któraś zębatka straciła ząb. Na szczęście do większości firmowych szlifierek bez problemu da się dostać kompletną przekładnię w rozsądnej cenie.

 Szlifierka kątowa wyłącza się

Problem może leżeć albo w samym narzędziu, albo w instalacji elektrycznej. W pierwszym przypadku należy sprawdzić włącznik (może przesuwać się od wibracji) i zasilanie, czyli przewód w wypadku modeli sieciowych i akumulator oraz styki przy bezprzewodowych. Szlifierka kątowa wyłącza się także w wypadku przegrzania lub przeciążenia, więc jeśli użytkujesz ją intensywnie, zwyczajnie poczekaj kilkanaście minut.

Używasz przedłużacza? On też może być przyczyną – często wystarczy zmienić go na przewód o grubszym przekroju. Jeśli jednak narzędzie i przewód są w porządku, a szlifierka nadal przestaje pracować, czas sprawdzić skrzynkę bezpieczników.

 Szlifierka kątowa wybija bezpiecznik – co robić?

Przede wszystkim sprawdzić, czy zarówno wtyczka, jak i gniazdko są w dobrym stanie – zwarcia tam mogą być przyczyną. Prostym i często stosowanym rozwiązaniem jest wymiana bezpiecznika na taki o większym amperażu. Odradzamy to jednak bez konsultacji z profesjonalnym elektrykiem, bo grozi to poważnym uszkodzeniem instalacji, a co za tym idzie trudną, kosztowną naprawą, a nawet pożarem. Jeśli szlifierka ma regulację obrotów, spróbuj ustawić je na minimalną wartość. Największy pobór prądu, który powoduje przeciążenie, występuje przy rozruchu. Jeśli Twoja szlifierka nie ma funkcji miękkiego startu, możesz dokupić niewielki układ softstart, który wystarczy podłączyć do napędu przed silnikiem. Przy okazji obsługa urządzenia będzie dużo przyjemniejsza. Bywa jednak, że nawet to nie pomoże i nadal szlifierka kątowa wybija bezpiecznik. Co robić? Skonsultować się z serwisem i sprawdzić narzędzie. Jeśli wszystko jest z nim w porządku, to czas pomyśleć o nowej instalacji elektrycznej lub podłączeniu się do zewnętrznego źródła.

 Dbanie o szlifierkę wydłuża jej żywotność

Tak jak pisaliśmy, budowa szlifierki kątowej nie jest skomplikowana, co zapewnia jej odporność na pracę w trudnych warunkach. Mimo to warto ją regularnie czyścić, używać zgodnie z przeznaczeniem i nie przeciążać, a przy składowaniu dbać o poprawne ułożenie przewodu, unikać też zaczepiania nim o ostre krawędzie (na przykład regałów warsztatowych). Nie wymaga to dużo wysiłku, a zapewnia dłuższą żywotność narzędzia i jego niezawodność.