"Ustawa śmieciowa", segregowanie śmieci i obowiązki właściciela domu

W ostatnim czasie sporo uwagi poświęca się tzw. „ustawie śmieciowej”. W związku z nowelizacją ustawy o utrzymaniu czystości i porządku w gminach, która zacznie funkcjonować od 1 lipca 2013r. gruntownej zmianie ulegnie system gospodarki komunalnej gmin. Co to oznacza?

W jakim celu dokonano „rewolucji śmieciowej”, która budzi tak wiele kontrowersji?

Głównym celem wprowadzenia "ustawy śmieciowej" jest uszczelnienie gospodarki odpadami, wzmocnienie systemu gospodarowania nimi, zmniejszenie ilości odpadów, w tym ulegających biodegradacji. Działania te mają na celu objęcie systemem zbierania odpadów wszystkich mieszkańców. Nikomu już nie będzie się opłacało wyrzucać śmieci na dzikie wysypiska, bowiem wszyscy mieszkańcy zostaną zobligowani do zbierania odpadów, za które opłaty będzie egzekwować gmina. Celem zmian jest również zwiększenie świadomości ekologicznej i skłonienie mieszkańców do selektywnego zbierania odpadów. Nowa dyrektywa ma uświadomić społeczeństwu, że śmieci to cenny surowiec i należy je ponownie wykorzystywać. Prawnie, powyższa zmiana wynika z nowelizacji ustawy o utrzymaniu czystości i porządku w gminach z 13 września 1996 r. (Dz. U. 1996 r., nr 132,  poz. 622), która weszła w życie 1 stycznia 2012 r. To niejako nowy podatek, określony przez ustawodawcę jako „opłata za gospodarowanie odpadami komunalnymi”.

Jakie są zadania gminy?

"Ustawa śmieciowa" pozwoli samorządom lokalnym przejąć nadzór nad odpadami oraz umożliwi zarządzanie nimi. Każda gmina zostanie zobligowana do przejęcia od właścicieli nieruchomości, wchodzących w jej skład, obowiązków związanych z zagospodarowaniem odpadów komunalnych.   Stroną dla właściciela nieruchomości będzie gmina, a nie jak do tej pory - przedsiębiorca. To ona będzie zawierała umowy z firmami wywożącymi śmieci, a w konsekwencji stanie się właścicielem odpadów komunalnych. W związku z powyższymi zmianami każda gmina zostanie zobowiązana do ustanowienia przepisów lokalnych, które nałożą obowiązek selektywnego zbierania odpadów komunalnych przez mieszkańców. Nowa „ustawa śmieciowa” nakłada na gminy obowiązek uchwalenia sposobu naliczania opłat za wywóz odpadów. Jej wysokość będzie uzależniona od jednego z trzech kryteriów: powierzchni nieruchomości, liczby osób wchodzących w skład danego gospodarstwa domowego lub ilości zużytej wody. Ustalone opłaty właściciele nieruchomości będą uiszczać po wypełnieniu odpowiedniej deklaracji, na podstawie której organy gminy będą obliczać wysokość opłaty. Gmina, regulując kwestie gospodarki komunalnej i wymagając od mieszkańców właściwego postępowania z odpadami, ma  jednocześnie zapewnić wywóz śmieci i odpowiednie warunki, np. tworząc miejsca, w których będzie można pozbyć się nietypowych odpadów.  W związku z "ustawą śmieciową" samorząd lokalny będzie zobowiązany do ustanowienia punktów odbioru posegregowanych odpadów oraz kontrolowania firm świadczących usługi ich wywozu. Przyjęcie określonych w ustawie rozwiązań, powinno przyczynić się do zwiększenia osiąganych poziomów regulowanych przepisami Unii Europejskiej.

Nowe obowiązki właścicieli nieruchomości

W związku z nowelizacją ustawy każdy właściciel nieruchomości jest zobligowany do złożenia deklarację na podstawie, której od 1 lipca 2013r. będzie wnosił do gminy opłatę za wywóz odpadów. W takiej deklaracji należy podać dane oraz dokładny adres nieruchomości, z której mają być odbierane odpady. Należy także zdeklarować się, co do rodzaju odbieranych śmieci: odpady segregowane albo zmieszane odpady komunalne. Istotne jest także to, że osoby, które do tej pory miały podpisaną umowę z firmą odbierającą odpady powinny samodzielnie wypowiedzieć umowę, by nie płacić podwójnej opłaty. Zgodnie z "ustawą śmieciową" i nowym prawem odbiór nieczystości zapewnia gmina i to ona pobiera opłatę za usługę. Opłata przekazywana gminie, podobnie jak podatek od nieruchomości, jest obowiązkowa. Ponadto każdy właściciel nieruchomości winien stosować się do regulaminu utrzymania porządku obowiązującego na terenie gminy.  

Dlaczego warto segregować odpady?

"Ustawa śmieciowa" ma nie tylko uregulować kwestie gospodarki komunalnej i wprowadzić powszechny obowiązek zbierania odpadów, ale również skłonić do podjęcia działań proekologicznych. Nowelizacja ustawy obliguje gminy do ustalania stawek opłat za wywóz nieczystości na takim poziomie, aby skłaniały do segregacji śmieci. W związku z tym wprowadzono niższe opłaty za posegregowane odpady niż za odpady mieszane. Ponadto firma odpowiedzialna za odbiór nieczystości będzie zobligowana do sprawdzenia czy właściciel nieruchomości postępuje zgodnie ze złożoną deklaracją. Segregując odpady przyczyniasz się do ochrony środowiska, a ponadto oszczędzasz. "Ustawa śmieciowa" gwarantuje, że opłata za odpady posegregowane będzie niższa. Zatem, segregacja to czysty zysk.

Segregacja… odpowiednie pojemniki

Zgodnie z nowo obowiązującym prawem właściciel nieruchomości zobowiązany jest nie tylko do utrzymania porządku, ale również wyposażenia posesji w pojemniki do śmieci oraz utrzymanie ich we właściwym stanie sanitarnym, porządkowym i technicznym. W myśl nowych przepisów gmina nie przejmuje tego zadania. Ty sam musisz kupić pojemnik na odpady, odpowiadający Twoim potrzebom.

Zasady selekcji odpadów

Nowe zasady, będące efektem "ustawy śmieciowej", określają jasno sposób segregacji odpadów. Do każdego rodzaju śmieci potrzebujesz osobny pojemnik na odpady:

a) Niebieski – papier, makulatura i tekstylia

Do niebieskich worków i pojemników wrzucamy gazety, książki, katalogi, zeszyty, papierowe torby i worki, papier biurowy oraz opakowania z kartonu lub tektury. Należy jednak pamiętać, by przed wrzuceniem papieru do pojemnika usuń wszystkie metalowe lub plastikowe elementy. Ponadto, nie należy wrzucać do tego typu pojemników kartonów i tektury pokrytej folią aluminiową (np. opakowania po mleku, sokach, itp), tłustych papierów (np. papierowe opakowania po maśle, margarynie, twarogu), papierów termicznych i faksowych, tapet oraz odpadów higienicznych (np. waciki, podpaski, pieluchy).

b) Żółty – tworzywa sztuczne i metale

Pojemniki w tym kolorze służą do gromadzenia plastikowych butelek, które powinny być puste, odkręcone i zgniecione, a także plastikowych opakowań po żywności, folii i torebek z tworzyw sztucznych,  zgniecionych aluminiowych puszek oraz puszek z blachy stalowej, drobnego złomu żelaznego oraz złomu metali kolorowych – zabawki, narzędzia, garnki, pokrywki od słoików, kapsle z butelek, rury, druty – opakowania wielomateriałowe, tzw. Tetrapaki.

c) Zielony – szkło

Ten kolor zarezerwowany jest dla butelek i słoików ze szkła oraz szklanych opakowań po kosmetykach. Pamiętaj o czystość szkła i nie tłucz go, bowiem surowiec ten można przetworzyć w całości.

d) Brązowy – odpady biodegradowalne

Do tego typu pojemnika wrzucamy wszelkie odpady kuchenne i zielone z pielęgnacji przydomowego ogródka. Bioodpady można również zagospodarować na terenie działki w formie kompostownika. Kompostowanie to przyjazny środowisku sposób pozbywania się odpadów organicznych.

e) Piąty pojemnik

Potrzebujemy także pojemnika do odpadów mieszanych, czyli takich których nie da się wysegregować. Taki rodzaj śmietnika musi posiadać każdy właściciel posesji bez względu na to, czy decyduje się na segregację odpadów czy też nie.

Gdzie znajdziesz więcej informacji na temat "ustawy śmieciowej"?

Wszelkie szczegółowe informacje i regulacje prawne dotyczące gospodarowania odpadami znajdują się na stronie Ministerstwa Środowiska www.mos.gov.pl,  a także na stronie internetowej Twojej gminy.