Jak ciąć wyrzynarką?

Zastanawiasz się nad tym, jak używać wyrzynarki? Sprawdź nasz artykuł, w którym zebraliśmy najważniejsze wskazówki dotyczące przygotowania do pracy, technik cięcia, a także prawidłowego prowadzenia tego urządzenia. Informacje te z pewnością ułatwią obsługę wyrzynarki, zwłaszcza początkującym użytkownikom.

Cięcie desek czy innych materiałów za pomocą wyrzynarki może być proste, bezpieczne i efektywne, jeśli zna się podstawowe zasady obsługi tego urządzenia

 Przygotowanie do pracy – podstawowe informacje

Przed przystąpieniem do pracy tego typu maszyną należy zapoznać się z instrukcją obsługi, w tym ze szczegółowymi zasadami bezpieczeństwa. My zwracamy uwagę zwłaszcza na ochronę wzroku i słuchu, gdyż w zależności od nastawień oraz obrabianego materiału może dochodzić do odbryzgów lub sporego hałasu. Polecamy zatem okulary ochronne, a także nauszniki, aby cięcie wyrzynarką było bezpieczne. Przed przystąpieniem do pracy warto też zwrócić uwagę na poniższe kwestie:

• Przygotowanie materiału – wyrzynarka z racji ruchu posuwisto-zwrotnego może wywoływać falowanie ciętego materiału. Znacznie zmniejsza to skuteczność i jakość pracy. Może także spowodować wyczepienie się brzeszczotu z uchwytu, czy wręcz uszkodzenie jednego i drugiego. Jeszcze gorszym skutkiem będzie „wyskoczenie” całej maszyny z wręgi, co bezpośrednio zagraża bezpieczeństwu użytkownika. Dlatego bardzo istotne jest przygotowanie stanowiska pracy tak, aby obrabiany materiał nie przesuwał się w trakcie cięcia oraz nie miał możliwości nadmiernie wibrować. W tym celu najlepiej zastosować ściski stolarskie lub imadło. Warto poświęcić na to czas, gdyż wpływa to w ogromnym stopniu na szybkość, jakość i bezpieczeństwo pracy.
• Wybór i mocowanie brzeszczotu do wyrzynarki – wyrzynarką można przeciąć większość materiałów konstrukcyjnych, blaty laminowane oraz tworzywa, ale należy zastosować brzeszczot ze stosownym kształtem zębów, o długości będącej w granicy obsługi danego modelu urządzenia. Na przestrzeni lat system mocowania zaczął się ujednolicać i na dziś dominuje osprzęt, a także wyrzynarki z uchwytem typu T. W większości przypadków urządzenia te wyposażone są w system SDS, który nie wymaga narzędzi do zamocowania ostrza, a do jego demontażu należy użyć jedynie ręcznego zwolnienia blokady. Natomiast zawsze trzeba zapoznać się z ilustrowanymi szczegółami mocowania brzeszczotu z instrukcji obsługi.

 Cięcie wyrzynarką – różne opcje do wyboru

Brzeszczot wyrzynarki jest niewielki i mocowany do maszyny tylko za swoją jedną końcówkę, dlatego może łatwo ulegać oporom materiału oraz być wrażliwy na nieprawidłowe prowadzenie maszyny, stąd przy cięciu po prostej warto pamiętać o kilku zasadach. Jednocześnie cecha ta będzie atutem, gdy chcemy wycinać łuki czy wykonywać nieregularne, asymetryczne cięcia. Poniżej parę informacji, które pomogą osiągnąć zamierzone efekty pracy w każdym z wymienionych zastosowań.

 Jak ciąć prosto wyrzynarką? Podstawowe wskazówki

Proste cięcie wyrzynarką wymaga zastosowania osprzętu do tego rodzaju obróbki. Są to brzeszczoty szersze i sztywniejsze, przez co nie ulegają tak łatwo oporom materiału. Istotne będzie też stabilne zamocowanie materiału, które zostało omówione wcześniej. Kolejny aspekt to sama technika prowadzenia – zbyt szybkie posuwanie urządzenia może być zbyt obciążające osprzęt, który zacznie falować. To również przestrzeń do popełniania błędów prowadzenia sprzętu. Tu z pomocą przychodzi prowadnica równoległa, która mocowana w stopie pozwala ciąć w oparciu o krawędź materiału. Zdarzają się też modele wyposażone w laserowy wskaźnik linii cięcia, co również może być pomocne. Spełnienie wszystkich tych warunków z pewnością ułatwi precyzyjną obróbkę, a zaniechanie każdej z wymienionych kwestii może być jednocześnie odpowiedzią na pytanie, dlaczego wyrzynarka krzywo tnie.

Prowadnica równoległa oparta o bok ciętego materiału, a także element przymocowany za pomocą ścisków to podstawy cięcia prostego.

 Wycinanie łuków i cięcie pod kątem 45 wyrzynarką – na co zwrócić uwagę?

Skoro już wiemy, jak ciąć prosto wyrzynarką, to kilka słów poświęcimy wycinaniu kół, gdyż jest to cecha szczególna bohatera tego artykułu. Część producentów oferuje specjalne cyrkle, które ułatwiają cięcie po łuku, natomiast każde urządzenie można doposażyć w zwykły sznurek, który z jednej strony zamocowany gwoździem lub zszywką na środku materiału, a z drugiej do stopy wyrzynarki, będzie wyznaczał promień okręgu. Zamiast sznurka można także zaadaptować prowadnicę równoległą lub użyć innego płaskownika czy listewki.

Naturalnie należy pamiętać o zastosowaniu odpowiedniego brzeszczotu, który powinien być wąski, a często też wyposażony w dodatkowe ząbki w jego tylnej części, które wyrzynają sobie miejsce przy bardzo ciasnych zakrętach. Ta szczególna cecha osprzętu, połączona z możliwościami jakie daje omawiany typ urządzenia, pozwala na wykonywanie ciasnych zakrętów w zmiennych kierunkach. Warto również wspomnieć, iż zastosowanie odpowiedniego brzeszczotu z odstającym zębem na czubku, umożliwia zagłębienie się w materiał od góry. Tym samym możliwe jest rozpoczęcie pracy nie od krawędzi materiału.

Cięcie pod kątem 45 wyrzynarką to dodatkowa opcja. Sprzęty wyposażone w tę funkcję są najbardziej wszechstronne. Zmiana kąta polega na przestawieniu stopy urządzenia względem osi ruchu brzeszczotu. Mechanizmy nachylenia są różne, ale najczęściej wymagają użycia małego klucza imbusowego dołączonego do maszyny. Poluzowanie śrubki w stopie umożliwi pochylenie podstawy zgodnie z podziałką umieszczoną na łuku łączącym ją z korpusem.

 Dodatkowe akcesoria przydatne podczas pracy

Aby uzyskać lepsze efekty pracy, a także poprawić komfort i bezpieczeństwo można zastosować osprzęt pomocniczy. Jednym z nich jest drobny element zmniejszający ryzyko odprysków cennych materiałów jak np. płyty laminowane. To mała płytka z tworzywa mocowana w stopie wyrzynarki z wąskim nacięciem na brzeszczot. Przytrzymuje ona krawędź rzazu możliwie najbliżej zębów, co w znacznym stopniu poprawia jakość cięcia. Kolejny osprzęt chroniący laminaty to nakładka na stopę, która wykonana z plastiku zapobiega porysowaniu blatów stopą aluminiową czy z blachy lakierowanej. Ostatnie udogodnienie, o którym chcemy wspomnieć to przyłącze do odkurzacza. Zawsze warto zadbać o skuteczne odprowadzanie urobku, a większość modeli pozwala przełączyć nadmuch z silnika na odsysanie do odkurzacza.

Czarna nakładka na stopie wyrzynarki zabezpiecza cięty materiał przed zarysowaniami.

 Uruchomienie i prowadzenie urządzenia

Jeśli posiadamy model wyrzynarki z funkcją podrzynania, to najpierw należy zacząć od wybrania jednego z kilku poziomów szybkości cięcia, które oferuje. W przypadku, gdy urządzenie nie posiada tej opcji, pomijamy ten krok. Ustawienie podrzynania odbywa się za pomocą pokrętła znajdującego się po lewej stronie korpusu wyrzynarki w pobliżu części roboczej. Jest to mechanizm dodający do posuwu, ruch lekko eliptyczny – brzeszczot w momencie ruchu do góry popychany jest do przodu i cofany w drodze powrotnej. W ten sposób cięcie wyrzynarką odbywa się bardziej agresywnie, co skutkuje szybszym przecięciem materiału, ale równocześnie bardziej poszarpanymi krawędziami rzazu. Wyłączenie podrzynania wskazane jest przy obróbce materiałów laminowanych lub, gdy zależy nam na możliwe najdokładniejszym cięciu.

Teraz możemy przystąpić do wykonania zasadniczej pracy. W miejscu, gdzie wyznaczyliśmy linię cięcia, przykładamy przednią część stopy do krawędzi materiału tak, aby nie dotykać go zębami brzeszczotu. To najbardziej niestabilny moment pracy, w którym powierzchnia podstawy maszyny styka się z przykładową deską w najmniejszym stopniu. Kolejną czynnością jest uruchomienie wyrzynarki poprzez zwolnienie blokady włącznika i płynne naduszenie spustu w przypadku maszyn z uchwytem żelazkowym, lub przesunięcie włącznika w pozycję On, jeśli to model z uchwytem grzybkowym. Następnie posuwamy urządzenie do przodu, obserwując pracę brzeszczotu i pilnując planowanej linii cięcia. Zwracamy uwagę, aby cała powierzchnia stopy opierała się o materiał, a tył maszyny nie uciekał nam na boki.

W przypadku pracy z prowadnicą równoległą lub cyrklem należy zadbać o stabilne zamocowanie akcesoriów, a w sytuacji cięcia z ręki skupiamy się na utrzymaniu kierunku lub manewrowaniu tylną częścią maszyny tak, aby brzeszczot podążał po planowanej linii. W zależności od reakcji zespołu tnącego możemy przyśpieszyć lub zwolnić ruch ręki. Prędkość powinna być taka, aby urobek mógł być efektywnie zdmuchiwany lub zasysany, materiał nie wibrował, a brzeszczot samoczynnie nie uciekał z linii cięcia.