Jak malować pędzlem? Jakie są rodzaje pędzli malarskich?

Malowanie pędzlem jest najstarszą i najbardziej rozpowszechnioną metodą stosowaną zwłaszcza przy malowaniu farbami podkładowymi. Metoda ta pozwala na dokładne wtarcie wyrobu we wszelkie nierówności oraz dobre zwilżenie nim malowanej powierzchni, co ma dodatni wpływ na ochronę przeciwkorozyjną i polepsza przyczepność do powłoki.

Dlaczego warto malować pędzlem?

Do zalet malowania pędzlem należą:

• najskuteczniejsze zmniejszenie niekorzystnego wpływu wilgoci, praktycznie zawsze obecnej na powierzchni malowanego przedmiotu, (wielokrotne przejście pędzlem po tej samej powierzchni, pozwala na zemulgowanie wilgoci),
• stosunkowo małe straty farby w czasie malowania,
• większe bezpieczeństwo przy nakładaniu farb zawierających szkodliwe pigmenty,
• ograniczenie zatrucia malarza parami rozpuszczalników.

Zobacz ofertę: pędzle i wałki malarskie.

Do malowania przeciwrdzewnego stosuje się najczęściej pędzle ze szczeciny świńskiej lub z włókna syntetycznego. Pędzle z włókien syntetycznych są bardzo trwałe, ale słabo zwilżają się farbą. Do malowania farbami nawierzchniowymi zaleca się pędzle o dłuższym i miękkim włosiu. Wielkość i kształt pędzla oraz rodzaj włosia muszą być dostosowane do rodzaju nakładanego wyrobu i charakteru malowanej powierzchni i tak:

• pędzle okrągłe poleca się do malowania farbami przeciwrdzewnymi oraz do malowania powierzchni profilowanych i rurociągów,
• pędzle płaskie poleca się przede wszystkim do malowania gładkich powierzchni oraz naroży i miejsc trudno dostępnych.

Przy malowaniu pędzlem do uzyskania powłoki o jednolitej grubości, bez zacieków i zmarszczeń należy przestrzegać ogólnych zasad:

• nie nabierać na pędzel zbyt dużej ilości farby,
• podczas malowania pędzle należy prowadzić pod kątem 45 do 500 do malowanej powierzchni,
• farbę należy mocno wcierać w malowane podłoże,
• farby nawierzchniowe wykazują większą tendencję do spływania, dlatego rozprowadza się je i wygładza dość energicznie,
• przy malowaniu farbami szybkoschnącymi, np. akrylowymi, poliwinylowymi i chlorokauczukowymi oraz innymi wyrobami o niezbyt dobrej rozlewności, należy dobierać na pędzel dość dużo farby, po czym szybko rozprowadzić, stosując małą ilość pociągnięć pędzlem.

W celu zapewnienia trwałości pędzli należy je bezpośrednio po zakończeniu malowania dokładnie umyć rozpuszczalnikiem tego samego typu, jaki był używany do rozcieńczania wyrobu.

Jakie korzyści daje malowanie pędzlem?

Malowanie pędzlem, pomimo tego, że jest bardzo pracochłonne i mało wydajne, w niektórych przypadkach jest nadal niezastąpione, np. do malowania szorstkich i nierównych powierzchni, przy malowaniu ażurowych konstrukcji metalowych na dużych wysokościach. W porównaniu z innymi sposobami nanoszenia, malowanie pędzlem zapewnia osiągnięcie wielu istotnych korzyści, a mianowicie:

1. Umożliwia dokładniejsze wtarcie wyrobu lakierowego w pory i nierówności podłoża oraz dokładniejsze pomalowanie konstrukcji ażurowych i profilowanych. Należy pamiętać, że większość powierzchni drewnianych i metalowych jest niejednorodna i w przekroju poprzecznym wykazują znaczną ilość mikrowierzchołków i mikrowgłębień. Jeśli farbę nakłada się natryskowo, należy liczyć się z tym, że w wypadku skomplikowanego ukształtowania powierzchni cząstki wyrobu lakierowego nie będą w stanie dotrzeć do większych nierówności podłoża, spawów, wcięć, krawędzi. Z drugiej strony wiadomo, że właśnie w takich miejscach ze względu na gromadzenie się wilgoci, elektrolitów i innych drobnych zanieczyszczeń występuje spotęgowane działanie czynników korozyjnych.

2. Wielokrotne przejście pędzla po tej samej powierzchni pozwala na zemulgowanie cienkiej warstwy wilgoci prawie zawsze obecnej na powierzchniach przeznaczonych do malowania. Natomiast przy gruntowaniu zawilgoconych powierzchni metodą natrysku miniwarstewka wilgoci, pozosta łych elektrolitów i zanieczyszczeń zostają uwięzione pod powłoką malarską. Powodują one szybkie niszczenie powłoki lakierowanej oraz podpowłokową korozję stali i żeliwa. Tym samym metoda malowania pędzlem jest najmniej wrażliwa na niekorzystne warunki atmosferyczne. Malowanie pędzlem jest najbardziej odpowiednią metodą nanoszenia przy niezbyt dokładnym oczyszczeniu powierzchni metalu. Pozostające na powierzchni produkty korozji oraz inne zanieczyszczenia zostają w czasie malowania pędzlem zdyspergowane w materiale malarskim lub zwilżone, wskutek czego zmniejsza się intensywność korozji podpowłokowej w porównaniu z innymi metodami nakładania.

3. Daje minimalne straty materiału malarskiego przy malowaniu.

Opisane zalety malowania pędzlem predysponują tę metodę do nakładania farb do gruntowania. Trwałość i skuteczność malowania uzależniona jest w znacznym stopniu do dokładnego przylegania farb gruntowych do podłoża. Do gruntowania należy zasadniczo używać okrągłych pędzli pierścieniowych lub trzonkowych z włosiem krótkim i twardym, gdyż chodzi przy tym o silne wcieranie farby w podłoże. Lakiery i farby nawierzchniowe oraz emalie nanosi się pędzlami płaskimi o dłuższym oszlifowanym włosiu, bardziej miękkim,pozwalającym na równomierne rozprowadzenie wyrobu lakierowego bez pozostawiania śladów pędzla,tzw. sznarów.

Jak malować pędzlem malarskim?

Malowanie pędzlem rozpoczyna się od wstępnego pokrycia zawinięć, spawów, krawędzi, naroży, główek, nitów i śrub oraz innych miejsc, w których powłoka po wyschnięciu jest cieńsza z uwagi na działanie napięcia powierzchniowego wyrobu malarskiego. Technika malowania pędzlem polega na wielokrotnym nakładaniu i rozprowadzaniu wyrobu lakierowego sposobem krzyżowym, to znaczy pionowymi i poziomymi pociągnięciami pędzla. Uzyskaną przez świeże pomalowanie wyrobami lakierowymi powłokę o gorszej rozlewności można jeszcze wygładzić przez delikatne rozcieranie, wyrównywanie końcem pędzla wzdłuż i wszerz.

Przy nanoszeniu pędzlem wyrobów szybkoschnących (jak np. akrylowych, nitrocelulozowych, poliwinylowych, styrenowanych i poliuretanowych), co sprawia wielu malującym użytkownikom duże trudności, należy stosować inną technikę nakładania. Do ich nakładania powinno używać się wyłącznie miękkich, długich pędzli płaskich. Najlepsze są pędzle o rozczepionych końcówkach włosia. Na wstępie wyrób lakierowy o lepkości handlowej rozcieńcza się do najniższej lepkości roboczej, najlepiej za pomocą trudno lotnego rozpuszczalnika lub rozcieńczalnika.

W odróżnieniu od techniki malowania wyrobami olejnymi, wyroby szybkoschnące nakłada się szybko, w sposób zdecydowany, prowadząc płaski pędzel w stosunku do powierzchni pod niewielkim kątem i w jednym kierunku, starając się by nakładana warstwa wyrobu lakierowego uległa jak najmniejszemu napowietrzeniu. Na pędzel nabiera się dużą ilość wyrobu lakierowego, starając się pokryć powierzchnię za pierwszym razem jak najrównomierniej, zawracając pędzlem na niewielką odległość na pomalowane miejsce dla "zebrania" banieczek powietrza lub lepszego rozprowadzenia wyrobu w zasadzie nie więcej niż 2-3 razy. Ze względu na szybkie schnięcie powłoki lakierowej niewskazane jest wielokrotne zawracanie pędzlem na powierzchnię już pomalowaną, gdyż może to spowodować naruszenie świeżo nałożonej warstwy, czego objawem będą ślady przejść aż do podłoża, względnie nawet naruszenie przedniej warstwy.

Przy nanoszeniu ostatniej dekoracyjnej warstwy nawierzchniowej nanosi się emalię trochę bardziej rozcieńczoną, co ułatwia rozprowadzeniu wyrobu po powierzchni a w rezultacie poprawia dekoracyjny wygląd wymalowania.

Rodzaje pędzlów malarskich

Ze względu na kształt wśród pędzli można wyróżnić m.in.:

• płaskie - potrzebne nawet wtedy, gdy do malowania używamy wałka. Są bowiem niezbędne do pokrycia farbą narożników, styków ścian z sufitem i innych trudno dostępnych miejsc. Pędzle takie składają się z płasko uformowanej wiązki szczeciny, ujętej w blaszaną oprawkę, przymocowaną do trzonka. Dostępne w szerokościach od 25 do 27 mm i długości szczeciny 45-64 mm. Stosuje się je głównie do wyrobów lakierowych.
• kątowe - wyglądają jak pędzle płaskie, których część robocza została zgięta pod kątem w stosunku do trzonka. Są niezastąpione przy malowaniu kaloryferów.
• ławkowce - największe pędzle używane w malarstwie budowlanym. Ławkowiec składa się z oprawy z twardego drewna (tzw. ławki), drewnianego uchwytu i szczeciny. Posługiwanie się nimi nie jest łatwe (trzeba uważać, by farba nie kapała i nie pozostawiała zacieków), dlatego używają ich raczej osoby mające już pewne doświadczenie w malowaniu ścian. Służą do malowania dużych powierzchni. Dostępne są w różnych rozmiarach - ławka ma od 7,5 do 8,5 cm szerokości, 16-22 cm długości, a szczecina - 10-12 cm długości. Przed kupnem należy sprawdzić czy pędzel jest dobrej jakości, a więc czy po pociągnięciu szczecina nie zostaje w ręku. Ławkowców można używać niemal do wszystkich rodzajów farb, przede wszystkim jednak do wodorozcieńczalnych. Stare i bardzo zużyte pędzle nie powinny być używane do malowania, a jedynie do prac przygotowawczych - gruntowania, zwilżania.
• tarczowce - włosie osadzone jest w nich w drewnie (podobnie jak w ławkowcach), różnią się jedynie kształtem oprawy, która jest okrągła. Tarczowce z krótszą szczeciną służą do malowania wzorów przy użyciu szablonu. Pędzle o długiej szczecinie używane są do nanoszenia farb wodorozcieńczalnych (np. klejowych) metodą nakrapiania. `
• pierścieniowe - mają średnicę 2-6 cm. Stosuje się je do wszystkich farb. Ich nazwa pochodzi od metalowej oprawki (pierścienia), która obejmuje wiązkę szczeciny. W oprawce osadzony jest cienki, spiczasto zakończony trzonek. Wiązka szczeciny jest dodatkowo owinięta ścisłymi zwojami szpagatu konopnego - ma to na celu regulowanie roboczej długości szczeciny, w zależności od tego, jaka elastyczność pędzla jest potrzebna w danych warunkach malowania.
• skuwkowe - podobne do pierścieniowych, ale o mniejszej średnicy. Służą do lakierowania i malowania farbami olejnymi niewielkich elementów.
• tamponowe - wyglądem bardziej przypominają packę niż pędzel. Ich część robocza składa się z dwóch warstw - gąbki łatwo wchłaniającej farbę i przyklejonej do niej futrzanej tkaniny o gęstym runie - przymocowanych do sztywnej płytki z tworzywa sztucznego. Dostępne są w różnych rozmiarach, sprzedawane zazwyczaj z wanienką z płytką do odsączania farby. Są wygodniejsze w użyciu niż zwykłe pędzle.