Jak przygotować drewno na opał?

Wciąż wiele gospodarstw domowych ogrzewanych jest drewnem, a popularność tego surowca nie spada. W tym poradniku odpowiadamy na najważniejsze pytania dotyczące przygotowania drewna na opał: jakie drewno jest najlepsze? Jak należy je przechowywać? Jakie narzędzia kupić?

Jakie drewno na opał wybrać?

Drewno na opał powinno pochodzić wyłącznie z drzew liściastych, które mają w sobie mniej żywicy i spalają się wolniej niż drzewa iglaste. Iglaki podczas spalania bardziej skwierczą, dlatego niektórzy zwolennicy kominków dodają do niego trochę drewna iglastego. Taką mieszanką można uzyskać lepszy efekt trzaskającego drewna w kominku. Nie jest to zabronione, jednak trzeba wiedzieć, że z iglaków powstaje więcej sadzy, więc częściej trzeba czyścić komin oraz wytwarzają więcej dymu. Względy ekologiczne również nie przemawiają za spalaniem drzew iglastych. Największą wartość opałową mają twarde drzewa takie jak buk, jesion, dąb i grab. Ten ostatni bardzo wolno się spala i długo oddaje ciepło, zatem jest idealnym drewnem na zimę. Popularnym drewnem opałowym jest też brzoza, ale ta spala się bardzo szybko. Zakupienie i przygotowywanie drewna na opał należy zacząć już wczesną wiosną, aby zdążyło się przesuszyć do zimy, chociaż optymalny czas schnięcia drewna to 1-2 lata, w zależności od jego rodzaju. Dlatego do palenia w piecu lub kominku jesienią, trzeba mieć zawsze zapas z poprzedniego roku na wypadek, gdyby nowe drewno nie zdążyło przeschnąć wystarczająco.

Narzędzia potrzebne do przygotowania drewna na opał

Sprawdzone metody są najlepsze i nie inaczej jest w przypadku cięcia drewna na zimę. Każdy, kto własnoręcznie przygotowuje opał, powinien zaopatrzyć się w dwa narzędzia: pilarkę łańcuchową, potrzebną do cięcia dużych ilości drewna i klasyczną siekierę, która będzie potrzebna na dalszym etapie, do przygotowywania mniejszych szczap. Osoby niedoświadczone w pracy z pilarką powinny na początek wybrać model o mniejszej mocy lub urządzenie zasilane elektrycznie, które jest lżejsze i łatwiejsze w obsłudze. Do cięcia dużych ilości grubego drewna najwydajniejsza jest pilarka łańcuchowa spalinowa, chociaż warto rozważyć zakup pilarki stołowej. Równie ważne jest zaopatrzenie się w siekierę – dobrą, ostrą i zaprojektowaną maksymalnie ergonomicznie. Praca z tym narzędziem jest ciężka fizycznie, dlatego warto wybrać model z górnej półki. Zamiast siekiery można zainwestować w łuparkę do drewna. Jest to większy wydatek, ale sprawia, że cięcie drewna jest łatwiejsze, szybsze i po prostu bardziej komfortowe. Potrzebne mogą być również taczki, którymi najłatwiej przetransportować drewno do drewutni. Akcesoria nieobowiązkowe do przygotowywania drewna na opał, ale czyniące tę pracę odrobinę przyjemniejszą to m.in. stojak, na którym układa się polana, a następnie tnie pilarką na równe szczapy oraz stojak do suszenia i układania gotowego drewna na zimę. Tego typu stojak może być pomocny, jeżeli nie mamy lepszego miejsca do przechowywania drewna, co jest kluczowe, aby palenie nim było wydajne. Jak więc suszyć i przechowywać drewno na opał?

Jak przechowywać drewno na zimę?

Drewno na opał powinno być przechowywane w miejscu, spełniającym kilka ważnych zasad. Ma to ogromne znaczenie, ponieważ przechowywanie i suszenie drewna w sposób nieodpowiedni może spowodować, że nie wyschnie na czas lub zgnije. Palenie wilgotnym drewnem nie służy ani nam (ma bardzo niską wartość opałową i odkłada się więcej smoły w kominie), ani środowisku (emituje więcej dymu i gazów). Aby wysuszyć drewno na zimę do optymalnej wilgotności ok. 15-20%, należy przestrzegać następujących zasad:

• brak wilgoci, pleśni, 

• ochrona przed opadami atmosferycznymi (deszcz, śnieg),

• zapewnienie wentylacji, przewiewu i dostępu powietrza,

• umiejscowienie składowiska na południu, aby do drewna docierało jak najwięcej słońca,

• zadaszenie,

• odpowiednie ułożenie drewna w stosy, zapewniające cyrkulację powietrza,

• przygotowanie drewna na opał w formie, jaką docelowo mamy zamiar palić (nie można przechowywać całych bali drewna, bo z pewnością nie wyschną).

Warunków jest sporo. W praktyce najlepiej wybudować specjalną drewutnię lub kupić gotowy regał na drewno i przygotować miejsce, w którym ma się znajdować, zgodnie z tymi zasadami.

Gdzie składować drewno na zimę?

Zapewnienie powyższych warunków optymalnych do suszenia drewna na opał wymaga trochę wysiłku. Jeżeli jednak chcemy cieszyć się opałem dobrej jakości, to nie ma wyjścia – trzeba się dostosować. Popularnym rozwiązaniem jest składowanie drewna przy ścianie domu. Ma to sens wówczas, gdy mamy wysunięty dach lub specjalnie przygotowany okap, pod którym można schować drewno. Należy pamiętać, że nie powinno leżeć bezpośrednio na ziemi, a na specjalnie podniesionej na ok. 20 cm podstawie ażurowej. Możliwe jest kupienie gotowych, metalowych dużych regałów, które stawia się pod ścianą budynku. Bardziej skomplikowane w wykonaniu jest wybudowanie odpowiedniego miejsca od podstaw, czyli drewutni lub zadaszonej pergoli w ogrodzie. Budynki powinny posiadać oczywiście dach i ażurowe ściany, zapewniające przewiew. Nie jest to tanie rozwiązanie i wymaga wysiłku, ale zaprojektowanie miejsca specjalnie pod przechowywanie drewna na zimę da najlepszy efekt. Jeżeli drewno zamierzamy wykorzystać również do palenia w kominku, to warto dokupić ładny, ozdobny stojak lub regał do salonu, w którym będziemy przechowywać polana, by zawsze mieć kilka pod ręką. Jest to ważne także z bardziej praktycznego powodu – zanim spalimy drewno, powinno zostać ogrzane do temperatury pokojowej.

Zadbaj o swoje bezpieczeństwo

Bezpieczeństwo pracy z pilarką łańcuchową lub siekierą bywa często pomijane przez osoby przygotowujące drewno na opał w domu, gdzie nie obowiązują przepisy BHP jak w miejscu pracy. Oczywiście powinniśmy się zawsze do nich stosować, ale nikt nas nie skontroluje i nie nałoży kary za brak chociażby odpowiedniego ubioru. Cięcie i rąbanie drewna wymaga założenia okularów ochronnych, grubych, dobrej jakości rękawic roboczych, wysokich, solidnych butów, a przy długotrwałym cięciu pilarką łańcuchową – również słuchawek wygłuszających. Najlepiej ubrać także spodnie ochronne. Pilarkę trzymamy prawidłowo – dwiema rękami, nie podnosimy jej powyżej barków, a ciało ustawiamy w pozycji zapewniającej stabilność i możliwość zapanowania nad odbiciem urządzenia.

Przygotowywanie drewna na opał wymaga wyposażenia się w kilka przydatnych urządzeń i akcesoriów. Jeżeli nie posiadasz jeszcze odpowiednich narzędzi, to zapraszamy do naszego sklepu, w którego asortymencie znajdziecie potrzebne produkty.

Krok pierwszy to wybór odpowiedniego drewna.

Największą wartość opałową posiadają takie drzewa jak: dąb, jesion, buk czy grab. Są to zarazem drewna dość twarde, dlatego palą się dłużej, co sprawia że są ekonomiczniejsze w eksploatacji. Drewna iglaste spalają się szybciej a zawarta w nich żywica zanieczyszcza przewód kominowy.

Drewno na opał powinno ścinać się na przełomie okresu jesienno-zimowego, kiedy w drzewie nie krążą już soki.  Dlaczego jest to takie ważne? Przede wszystkim ze względów ekonomicznych. Więcej ciepła uzyskamy paląc drewno suche, aniżeli mokre. Optymalna wilgotność spalanego drewna powinna oscylować w granicach 15-20 %. Pamiętajmy o tym, że drewno pozyskane z pociętych mebli zawiera w sobie wiele toksycznych związków, pochodzących z lakierów czy farb, które negatywnie wpłyną na nasze zdrowie.

Krok drugi to przechowywanie drewna. Wybieramy do tego celu zadaszone i pozbawione wilgoci pomieszczenia, ważne również, aby zapewnić drewnu odpowiedni przepływ powietrza.  

Jak długo suszyć drewno?

Wszystko zależy od rodzaju drewna, jednakże średni czas to 1-2 lata a w przypadku dębu 3. Warto pamiętać o tym, że im bardziej drewno pocięte tym szybciej będzie schnąć.